Marka kavramının kökeni, köylülerde ve göçer toplumlarda ailelerin hayvanlarının birbirine karışmasını önlemek amacı ile damgalamasına dayanır. Bu da hayvanların farklılaşmasına sebep olur. En eski anlamda anlatımı ile marka, farklılaşmak demektir.
Modern anlamda ise marka, her şeyden önce tüketici gözünde bir ismin akla getirdiği pek çok anlamın bir bütünüdür. Fakat marka bir isim ya da logodan çok daha fazlasıdır. Stratejik anlamlar taşır.
Başarılı bir markanın karakteristik özelliği, fonksiyonel ihtiyaçları karşılayan ürüne, çeşitli psikolojik ihtiyaçları da karşılayan ilave değerleri de ekleyebilmesidir.
Markanın teknolojik ve güncel ihtiyaçlara cevap verebilmesinin yanı sıra psikolojik ihtiyaçları da karşılayabilme yetisi; tüketici zihninde, rakiplere kıyasla daha kaliteli ve cazip olduğu hissini yaratır. Bu sübjektif algılar, başarılı bir markanın oluşturulmasında esastır.
Bu algı sayesinde tüketiciler yalnızca bu güçlü markayı tercih etmekte kalmayıp, ona daha fazla para ödemeye razı olurlar.
Marka bir ürün ya da hizmet için artı değer taşır.
- Markayı tanımayan tüketici onun reklamı ile karşılaştıkça markanın bilincine varır.
- Onun yaptığı işi ve sağladığı yararları anlar.
- Gördüğü, duyduğu veya okuduğu bilgi kaynakları sonucu ürünün vaatlerine inanır.
- Sonunda alış noktasına gelerek o markayı rakiplerine tercih eder.
- Ürünün kullanımından hoşnut kaldığı takdirde alımları tekrarlar.
- Sürekli reklam ve doyurucu kalite tüketiciyi markaya bağlar ve diğer markaları unutturur. (Bu bağlamda marka sürekli tüketiciye reklamlar aracılığı ile hatırlatılmalıdır.)
Marka oluşturmanın sayısız faydaları olmasına karşın, marka oluşturmak uzun ve zorlu bir süreçtir. Çok ciddi yatırım yapılması gerekir.
Marka oluşturmak sadece o isim ile satış yapmak anlamına gelmez, marka oluşturmak diğer rakipler arasından sıyrılarak bilinirliğini ve algılanabilirliğini artırarak tüketici tarafından diğer ürünlere oranla daha fazla tercih edilmesi anlamına gelir.
Reklam ve Halkla İlişkiler, bu tanınırlığı sağlayan en büyük etkendir.
Cem Arı
